श्रद्धा आणि अंधश्रद्धा


पुस्तक: निवडक कालनिर्णय लेखाबद्दल थोडेसे : कालनिर्णय मधीला  हा लेख  डॉ दत्तप्रसाद दाभोळकरांच्या जीवनमूल्याचे प्रतिबिंबच म्हणता येईल. ना फार उजवीकडे, ना फार डावीकडे असा मस्त तोल सांभाळत ते लिहितात. श्रद्धा आणि अंधश्रद्धा यांच्यातील सीमारेषा अगदी धूसर आहे. कुठली श्रद्धा डोळस आणि कुठली अंध हे कोण ठरवणार? श्रद्धा आणि अंधश्रद्धा या जोपर्यंत घराच्या उंबरठ्याच्या आत आहेत तोपर्यंत इतर कोणाला त्यात काही आक्षेप असू शकत नाही. पण त्या जेव्हा उंबरठा ओलांडतात तेव्हा प्रश्न सुरु होतात. आणि त्याचा जेव्हा बाजार मांडला जातो तेव्हा ते प्रश्न गंभीर होतात. हीच बाब या लेखातून नेमकेपणाने सोदाहरण  मांडली आहे. निवडक कालनिर्णय या पुस्तकातील  हा लेख तुमच्यासाठी पुनश्च... ********** भूत दाखवा आणि पाच लाख रुपये मिळवा या आमच्या आव्हानावर आमचा मित्र विचारे खळाळून हसला. म्हणाला, ‘‘आव्हानेच द्यावयाची असतील तर चल मी तुला प्रतिआव्हान देतो. दाऊद इब्राहीम दाखव आणि दहा लाख रुपये मिळव!’’ विचारेने मला प्रतिप्रश्र्न विचारायला दिलेच नाहीत. माझ्या मनातले पुढचे प्रश्र्न ओळखत स्वत:च बोलत राहिला. म्हणाला, ‘‘अरे भूत मनात असते, ते दाखवता येत नाही. दाऊद इब्राहीम सातासमुद्रापलीकडे कुठेतरी असतो. तुला मला दिसत नाही, पण दाऊद इब्राहीम आहे हे तू मान्य करतोस. आता भूत आहे आणि त्याचा बंदोबस्त करणारा देव आहे हे एखाद्याने मान्य केले तर बिघडले कुठे? एक गोष्ट लक्षात घे. जगभरच्या सर्व धर्मग्रंथांनी आणि प्रेषितांनी परमेश्र्वर मानला आहे, चमत्कार मानलेत, वाईट शक्ती म्हणजे भूत मानले आहे. 

...

हा लेख पूर्ण वाचायचा आहे? सोपं आहे. एकतर * सभासदत्व !*' घ्या किंवा आपण विद्यमान सभासद असाल तर कृपया लॉगिन करा .


कालनिर्णय , चिंतन , समाजकारण , मनसंवाद , अध्यात्म
चिंतन

प्रतिक्रिया

  1. Kiran Joshi

      3 वर्षांपूर्वी

    आज लेख पुन्हा वाचला. ही बाजू पटली. पण एकवेळ असे मान्य केले की सर्व धर्म हे मानवाच्या भल्यासाठीच आहेत, पण त्यांना अनुसरण करणारे त्याची चिकित्सा करून त्यातील कालबाह्य गोष्टी बदलण्याची प्रक्रिया सुरू करू करतात का? जाणकारांच्या महितीसाठी: आज महा.अंनिस ने अंधश्रद्धा निर्मूलन पत्रिका असे आपले मुखपत्र प्रसिद्ध करण्यास सुरुवात केली आहे.

  2. Ashwini Gore

      3 वर्षांपूर्वी

    विचार प्रवृत्त करणारा लेख , श्रद्धा आणि अंधश्रद्धा ह्यातला फरक कळायला हवा . दुसऱ्यांना त्रास देणारी , नुकसान करणारी श्रद्धा काय कामाची ???...असे वाटते

  3. shripad

      5 वर्षांपूर्वी

    मी भिडेंशी सहमत आहे.

  4. किरण भिडे

      7 वर्षांपूर्वी

    100% टाकू शकता. किंवा टाकाच...:-)

  5. डा व्यंकटेश अंबादास लिगदे

      7 वर्षांपूर्वी

    खूपच चान्गली माहीती सशुल्क लेख फेसबुकवर व्हाटस्अपवर टाकू शकतो का? कळवावे

  6. डा व्यंकटेश अंबादास लिगदे

      7 वर्षांपूर्वी

    फारच छान माहीती अजब आणि रिया प्रकाशकांनी 50 रू त पुस्तक योजना काढली त्यात मी चक्क मधुबाला वरच पुस्तक घेतल गोपाल गोडसेचे 55 कोटीचे बळी घेऊन वाचले पुनश्च मुळे पुन्हा वाचण करता आल

  7. Kiran Joshi

      7 वर्षांपूर्वी

    Vicharanna pravrutta karnara chhan lekh!

  8. Rashmi Shetye

      7 वर्षांपूर्वी

    अप्रतिम लेख आहे !!

  9. kiran bhide

      7 वर्षांपूर्वी

    प्रिंट काढण्याची सोय आहे. शेअरिंग बटण च्या बाजूला ... अडचण वाटल्यास कळवा.

  10. kiran bhide

      7 वर्षांपूर्वी

    तांत्रिक बाजू बघून कळवतो.

  11. natujaya

      7 वर्षांपूर्वी

    उत्तम लेख . आभार

  12. vikaspowar

      7 वर्षांपूर्वी

    एक विनंती - पीसीवर लेख वाचणं हे डोळ्यांना त्रासदायक ठरतं. लेखाचा प्रींटआऊट काढायची काही व्यवस्था केली तर ते वाचनासाठी अधिक सोईचं होईल.

  13. vikaspowar

      7 वर्षांपूर्वी

    प्रत्येक गोष्टीसाठी काही खर्चही करावा लागतो. त्यासाठी डोनेशन मागत फिरण्यापेक्षा थेट फी घेतलेली कधीही चांगली.

  14. विनय सामंत

      7 वर्षांपूर्वी

    फारच सुंदर लेख। आंधळ्या लोकांच्या देशाचे उदाहरण मात्र दोन्ही बाजूने लागू पडणार नाही का??

    आशिष नंदी चे दाखले मस्तच। तीच खरी बरोबर सुरुवात आहे। पण जेव्हा आपण श्रद्धा मोडायची नाही म्हणून परंपरा अबाधित राखतो तिथे अंधश्रद्धेचा उगम होणारच ना? सती सारखी अमानुष परंपरा प्रबोधन किंवा इतर कुठल्याही मार्गाने बंद झाली असती का??

    रामकृष्ण ह्यांची साधूंची गोष्ट छान। ती आस्तिक लोकांनी समजून घ्यायला हवी। चमत्कार ला आपला समाज जो डोक्यावर घेतो, त्याची खरी किंमत दोन अणे आहे हे कधी कळणार? पण ज्ञानेश्वर भिंत पळवली आणि रेडा बोलला म्हणूनच जगमान्य झाले ना? तशीपन त्यांचे चमत्कार सर्वांना माहीत, ज्ञानेश्वरी कुणी वाचली??

    आज जगात 22%+ लोकांनी स्वतःला एथिस्ट म्हणून घेतले, ते जर परंपरा जोपासत बसले असते तर हे न घडते ना??

  15. kiran bhide

      7 वर्षांपूर्वी

    चांगल्या गोष्टी समाजापर्यंत पोचल्या पाहिजेत हे १००% बरोबर. आक्षेप फक्त 'फुकट' या शब्दाला आहे. सृजनशीलतेचं काही मूल्य असतं हे आपण समाज म्हणून कधीपर्यंत नाकारणार? मग अशा समाजात चांगले लेखक, कलावंत तयार होतील का? कायम 'घेण्याची' सवय असलेला समाज उत्क्रांत समजला जाईल का? पुनश्च हा अशी मानसिकता बदलण्यासाठी जे अनेक प्रयत्न लागणार आहेत त्यातील एक प्रयत्न आहे.

  16. मनोज chavan

      7 वर्षांपूर्वी

    हि फालतु गिरि आहे वाचायला सुरुवात केली आणि चार्जस लावायचे changlya गोष्टी समाजा पर्यंत फुकट पोहोचू द्या



वाचण्यासारखे अजून काही ...

Install on your iPad : tap and then add to homescreen