कोणताही पदार्थ करताना 'सर्वच गोष्टी कशा जमून यायला लागतात', हे ब्रीदवाक्य आई-आजी सांगतात. हे जमून येणं म्हणजे विज्ञान; ते समजून घेऊया, जिलबी करण्याच्या प्रक्रियेसह !
जिलबी हे भारतभर सर्वत्र मिळणारे पक्वान्न. लग्नाच्या पंगतीत पैजा लावून ताटभर जिलब्या रिचवणारे खवय्ये आता जरी दुर्मीळ झाले असले तरी ‘जिलबी - मठ्ठा’ हा बेत लग्नाच्या जेवणात रंगत आणतो. जिलबी करणे वाटते तितके सोपे नाही. ती जमून येण्यासाठी त्यात वापरलेल्या पदार्थांचे एकमेकांशी असलेले प्रमाण, त्यांचे एकमेकांवर होणारे परिणाम, शिवाय तो परिणाम साधण्यासाठी विविध टप्प्यांची घेतलेली योग्य काळजी हे नीटपणे पाहावे लागते. हे सारे सांभाळले, तरच ती खुसखुशीत, रसाळ होते आणि रंग व चवही छान येते. आजकाल जिलबी बनवण्याचे ‘इन्स्टंट’ प्रकार आले आहेत, पण मला काही ते पटत नाहीत, कारण एकतर त्यात वापरायचे पीठ मक्याचे (कॉर्नफ्लोअर) असते आणि त्याला पटकन आंबवण्यासाठी ‘यीस्ट’ची पावडर आणि खाण्याचा सोडा घातला जातो. पाकातही जरा जास्त प्रमाणात खाण्याचे रंग मिसळलेले असतात; शिवाय चव आणि सुगंध येण्यासाठी काही रासायनिक ‘इसेन्स’. त्यामुळे होणारी जिलबी हलकी आणि रंगीत दिसते खरी, पण ती काही खरी जिलबी नाही. पारंपरिक जिलबी बनवण्यासाठी मात्र जरा वेळ आणि कष्टही जास्त लागतात. जिलबीचे पीठ तयार करताना त्यात तीन पदार्थ वापरले जातात - गव्हाचा बारीक रवा- हा बाजारात मिळणारा तयार रवा वापरू नये, तर चांगल्या गव्हाचा गिरणीतून आपणच दळून आणलेला रवा असावा, असे माझी आजी म्हणत असे. कारण तयार रव्यात अनेकदा भेसळ केलेली असते. तसेच बेसनाचे, म्हणजे चण्याच्या डाळीचे पीठ. तिसरे मुख्य पीठ म्हणजे मैदा. यातला ...
हा लेख पूर्ण वाचायचा आहे? सोपं आहे. एकतर * सभासदत्व !*' घ्या किंवा आपण विद्यमान सभासद असाल तर कृपया लॉगिन करा .
and then add to homescreen
अरुण दत्तू बांदेकर
5 वर्षांपूर्वीसर्वच गोष्टी जेव्हा जमून येतात तेव्हाच नातेसंबंधांत जिलबीसारखा गोडवा निर्माण होतो हे अगदी खरंय.पण आई आज्जींचे संस्कार कवडीमोलाचे मानणारी आजची पिढी या गोष्टी मानतच नाही त्याचे काय? --अरुण दत्तू बांदेकर