महात्मा गांधी, विनोबा भावे यांनी मूलगामी (बुनियादी) शिक्षण पद्धतीचा पुरस्कार केला. त्यामध्ये शिक्षणाची समाजोपयोगिता केंद्रस्थानी मानली गेली. मात्र आपण सध्या राबवत असलेल्या अभ्यासक्रमातून अशी समाजोपयोगिता आजवर सिद्ध होऊ शकलेली नाही. या पार्श्वभूमीवर भूगोलाचे प्राध्यापक विद्याधर अमृते यांनी आपल्या अभ्यासक्रम निर्मितीचा घेतलेला हा आढावा –
“प्रत्येक पारंपरिक विषयांमधील कोणते घटक त्या त्या उत्पादित कार्यासाठी उपयोगी आहेत हे लक्षात घेऊन प्रत्येक विषयाचे महत्त्व ठरवावे. ते कार्याप्रमाणे बदलेल व कमी जास्त होऊ शकेल. म्हणजेच घरबांधणीचे उत्पादित व श्रमाचे काम करताना भूमितीमधील कोणते घटक उपयोगी आहेत (उदा. काटकोन वगैरे) ते लक्षात घेऊन अभ्यासक्रम ठरवावा. शेतीच्या कामासाठी कोणते भौगोलिक घटक महत्त्वाचे आहेत ते लक्षात घेऊन त्यांचा समावेश करावा. अशाच प्रकारे प्रत्येक विषयाचे नेमके योगदान कुठे व कसे असावे ते लक्षात घेऊन अभ्यासक्रम बनवावा. या विचारांहून अधिक चांगले विचार व अभ्यासक्रम - निर्मितीची प्रक्रिया असूच शकणार नाही.”
---------------------------------------------------
आपल्या शालेय शिक्षणाबद्दल जे काही प्रसार माध्यमांतून छापून येते ते काहीसे एकांगी स्वरूपाचे असते, त्यातून मुख्यत: शालेय शिक्षणाचे व्यवस्थापन, प्रवेश-प्रक्रिया, वार्षिक वेळापत्रक व सुट्ट्या, शाळांचे ...
हा लेख पूर्ण वाचायचा आहे? सोपं आहे. एकतर * सभासदत्व !*' घ्या किंवा आपण विद्यमान सभासद असाल तर कृपया लॉगिन करा .
and then add to homescreen
dabhay
5 वर्षांपूर्वीअप्रतिम
pranavs
5 वर्षांपूर्वीअंत्यंत सुस्थिती मांडणारा लेख आहे....खरोखरच पुस्तकी शिक्षण कितपत योग्य आहे याचा विचार करण्यापेक्षा त्याची अंमलबजावणी करण्याची वेळ आली आहे... प्रत्येक गोष्टीची माहिती अशी द्यावी की त्या विद्यार्थ्याला पुढे जाऊन याचा काय उपयोग होईल? परंतु कोरोनाच्या काळात ऑनलाईन शिक्षण सुरु झाल्यामुळे अशा पद्धतीचा विचार काही शाळांनी केला आहे. तर अश्या शाळांमध्ये चाललेल्या उपक्रमांची माहिती सर्वांनी करून घेणे योग्य ठरेलं..
mayurichavan
5 वर्षांपूर्वीअप्रतिम लेख, विषयाचे नेमके योगदान कुठे व कसे असावे ते लक्षात घेऊन अभ्यासक्रम बनवावा. हेच योग्य